СОКЪУР АЙГЪЫР

 

Алдын Ана-Долну бойларында айгъыр атланы ташкёмюр шахталагъа тюшюрюп, къарт
болгъанда гёзлери къансавмасын деп, марли
булан байлап чыгъара болгъан...

(Къарт кёмюрчюню тилинден)

1.

Йылкъыгъа ругь къошулду,

Шавла къошулду аршгъа...

Ай къозлагъандай болду

Тувгъанда Юлдуз-къашгъа.

 

Айдагъы эркинликни

Гелтиргендей къырлагъа,

Къунан тишинг тюшгюнче

Къошулдунг айгъырлагъа.

Минг тапталгъан таш ёлгъа

Тие-тиймей акъ туякъ, –

Дёрт аркъан ташлагъандай

Тартды сени дёрт де якъ.

 

Туягъынг тиреп токътап

Къырав ургъан майданда

Эркек жанынг сезгенни

Гёре эдинг сен къайдан да.

 

Кишдей ялын тургъузуп

Кишнесе асав байтал,

Сени жагь юрегингден

Бир гьал гете эди, бир гьал!

Гюндюз гюнеш, гече ай –

Ярыкъдан юз бурмадынг.

Гюнеш ёкъ дюньялагъа

Тюшермен деп турмадынг.

 

Аршгъа чул бермесенг де,

Пайтон булан дос эдинг.

Нюр булан тумарланып,

Яшнай эдинг, оьсе эдинг.

Кёк шат эди, – дюньяда

Сен алагъан леззетден...

Тек бир гюн… тангдан... сени

Алып гетди... гёзетден...

2.

Отдан чыгъып битгинче

Сагъа къуйгъан оьзенги,

Оьзенгини тавушун

Бёлдю кишенни зенги.

 

Экев-уьчев белсенип,

Айланып, арып-талып,

Авдарып шонда сени

Бичди, тюбюне салып.

Айлангъан акъ гёзюнге

Кёкню нюрю язылгъан...

От-ялын чачылгъандай –

Яшыл отда – къызыл къан!

Чартлайгъан чат-арангны

Чайып алып чув бошлукъ,

Гюн батгъан ахшам чакъдай

Гёрюндю уллу къушлукъ.

Къыркъ тамурунгну къысгъан

Огь чилле йип, чилле йип!

Аттылып эретурдунг –

Къалдынг чёгюп, энкейип...

 

Аркъан къысып къаралтгъан

Акъ какишинг къартыллай.

Яшыл отда къызыл къан

От-ялындай йыртыллай.

Шо мюгьлет гёз алдынга –

Билгендей сени гьалынг, –

Кишдей ялын тургъузуп

Гелди асав байталынг.

 

Бичен ийисли башынг

Чырмап алып нокътагъа,

Ярыкъдан урлап сени

Салды тунчукъ шахтагъа.

Ер оюлгъанда йимик

Тюшюп гетгенде бирден,

Юрегинг биринчилей

Темтиреди... ёкъ ерден.

 

Дер юрегинг къыр тартып

Талашса да тёшюнгде,

Гёзетни юлдуз кёгюн

Гёрдюнг янгыз тюшюнгде...

3.

Кёмюр арбаны сюйреп

Гече юрю, гюн юрю...

Аста сёне башлады

Ала гёзюнгню нюрю.

 

Кёмюр арбаны сюйреп

Гече юрю, гюн юрю...

Айгъырлыгъынг янчылды,

Сынды юрекни бюрю.

 

Кёмюр арбаны сюйреп

Гече юрю, гюн юрю...

Юрюшюнг сынтыкъ болду,

Абатынг болду сюйрю.

Кёмюр арбаны сюйреп

Гече юрю, гюн юрю...

Сендеги шо кюрлюкню

Къалмады бир мюгьюрю.

Кёмюр арбаны сюйреп

Гече юрю, гюн юрю...

Сагъа буюргъанмеди

Дюньяны ташкёмюрю.

Кёмюр арбаны сюйреп

Гече юрю, гюн юрю,

 

Терингни соруп турду

Эки аякълы бир бёрю.

 

Эки гюнде бир сама

Солув басма къоймады.

Дюньяны ташкёмюрюн

Ютгъан булан тоймады.

 

Яллыкъ деген не затдыр, –

Туз къуйгъандай ярагъа,

Анангны да гьайдады,

Сюрюнсенг масхарагъа.

 

Етишмеген ерине

Къамучусун къысдырды,

Къара кёмюрюн юклеп,

Акъ увузунг къусдурду.

 

Кюлтедей ял-къуйругъунг

Кюлден, кёмюрден толду.

От ташлайгъан туягъынг

Тот ашайгъан да болду.

 

Китирлеринг чыкъгъан сонг –

Кимге тарыкъсан энни?!

Уллу къуллукъ этгендей

Оьрге чыгъарды сени.

Ол гюн бичгенлер сени

Алгъан янгы гьисапгъа:

«Арив семиз» деп язып,

Онгаргъанлар хасапгъа...

 

4.

Ананг оьлгюр, Айгъырым!

Ол гёрмеген не къалгъан...

Эки гёзюн бир этип,

Акъ чюпюрек чырмалгъан.

 

Эркин авлакъ. Тюш орта.

Гюн къайната мийисин.

Тек Айгъырым унутгъан

Яшыл отну ийисин!

 

Аллагь яратгъан гьайван

Дюнья чакъы дерт ютгъан,

Киш къара байталларын,

Кишневлерин унутгъан.

 

Аллагь яратгъан гьайван

Инжинген оьз-оьзюнден.

Яшыл отгъа акъ гёзьяш

Агъа сокъур гёзюнден...

5.

Ялгъангъа егилгенбиз,

Не уьй ёкъ бизге, не – къыр.

Бизин гьукумат гьайдагъан

Мени наслум – шо Айгъыр.

1984.

Бадрутдин Магомедов

Related posts:

comments powered by HyperComments